Bu yazımızda Elektrik Ölçü Aletleri Nelerdir? Sembolleri, Görevleri ve Çeşitleri konusuna değineceğiz. Keyifli okumalar.
Elektrik Ölçü Aletleri Nelerdir? Elektrik Ölçü Aletleri Sembolleri
Elektrik-Elektronik alanında çeşitli ölçü aletleri mevcuttur. Yazımızda ilk önce en çok kullanılan ölçü aletlerini ve ölçü birimlerini bir tablo halinde vereceğiz. Ardından tabloda verilen ölçü aletlerini ve ölçtükleri büyüklüklere kısaca değineceğiz. Sonraki yazılarımızda bu ölçü aletlerine detaylıca değineceğiz. ilk olarak;
Elektrik Ölçü Aletleri Görevleri Nelerdir?
Elektriksel büyüklükler için ölçü aletleri ve birimler mevcuttur. Birimler ve ölçü aletleri;
- Direnç, endüktans ve kapasite için LCRmetre,
- Akım için Ampermetre,
- Gerilim için Voltmetre,
- Elektriksel güç için Wattmetre,
- Frekans için Frekansmetre,
- Elektrik enerjisi için Elektrik Sayacı şeklinde verilebilir.
Elektriksel büyüklükleri ölçmenin gerekli olmasının sebepleri;
- Elektrik devrelerindeki arızayı tespit etmek,
- Sürekli ve kesintisiz yani sağlıklı bir çalışma sağlamak,
- Alıcımızın çalışması için uygun elektriksel büyüklük ile çalıştığının kontrolünü sağlamak,
- Harcadığımız elektrik enerjisini ölçmek,
- Elektrik-elektronik devre elemanlarının sağlamlığının kontrol edebilmek gibi sebeplerden dolayı ölçüm yapmak bir gerekliliktir.
Örnek verecek olursak: Fiziksel büyüklüklerin ölçülmesi için farklı ölçü birimleri kullanıldığı gibi elektriksel büyüklükler için de birimler kullanılmaktadır.
Ampermetre Nedir?
DC veya AC devrelerinde alıcının veya herhangi bir elemanın çekmiş olduğu akımı ölçen ölçü aletidir. Devreye seri olarak bağlanır. Yukarıda vermiş olduğumuz tabloda da görüldüğü gibi Ampermetre “A” harfi ile gösterilir.
Voltmetre Nedir?
DC veya AC devrelerinde alıcının veya herhangi bir elemanın uçlarındaki gerilimi ölçen ölçü aletidir. Devreye paralel olarak bağlanır. Yukarıda vermiş olduğumuz tabloda da görüldüğü gibi Voltmetre “V” harfi ile gösterilir.
LCRmetre Nedir?
LCRmetre, ilk üç harfi ile yapacağı ölçümleri kolayca bilebiliriz. L harfi endüktansı, C harfi kapasitansı, R harfi ise direnci temsil etmektedir. LCRmetre bunların hassas bir şekilde ölçümlerini sağlamak için üretilen özel bir ölçü aletidir. LCRmetre’nin kademeleri bulunmaktadır doğru ölçüm için doğru kademe seçilmelidir.
Wattmetre Nedir?
Wattmetre, bu ölçü aleti de LCRmetre gibi adından da anlaşılacağı üzere DC ve AC devrelerindeki alıcıların çektikleri gücü ölçen ölçü aletidir. Güç hesaplamalarda “P” harfi ile temsil edilir.
Frekansmetre Nedir?
AC devrelerde elektrik enerjisi frekansını ölçebilmemize olanak sağlayan ölçü aletidir. “F” harfi ile gösterilir. Frekansmetre devrelere paralel bağlanmaktadır ve “Hz” ile temsil edilir.
Multimetre Nedir?
Elektrik-Elektronik devrelerindeki gerilim, frekans, direnç, akım, kapasite ve endüktans ölçümü yapabilen ölçü aletidir. Bu özelliklerinin yanında elektronik devre elemanlarının(Led, Transistör vb.) sağlamlık kontrolü ve uç tespitlerinde kullanılabilirler.
Osiloskop Nedir?
Elektrik-Elektronik devrelerindeki gerilim ve akımın değeri, faz farkı ve frekansın ölçümlerini analog veya dijital ekranında grafiksel olarak gösteren ölçü aletleridir.
Elektrik Sayacı Nedir?
Elektrik devrelerindeki alıcıların harcamış olduğu harcanan güç ile zaman çarpımını yani “Elektrik Enerjisini” ölçen ölçü aletidir. En güzel örneği evlerimizdeki elektrik sayaçlarıdır. kWh harfleri ile yani “kilowatt cinsinden gücün” “saat cinsinden zaman” ile çarpımı olarak ifade edilir. Elektrik sayaçlarında gerilim ve akım bobini bulunmaktadır. Gerilim bobinleri devrelere paralel olarak, akım bobinleri ise seri olarak bağlanmaktadır.
Elektrik Ölçü Aletleri Çeşitleri Nelerdir?
Elektriksel ölçü aletleri;
- Yapısına Göre,
- Gösterme Şekline Göre,
- Kulanım Yerine Göre gruplandırılabilir.
Yapısına Göre Ölçü Aletleri
Yapısına göre ölçü aletleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlar Analog ölçü Aletleri ve Dijital ölçü aletleri olarak sıralanabilir.
1.Analog Ölçü Aletleri
Ölçülen değeri ölçek bölüntüleri yani skala taksimatı üstünde ibre ile gösteren ölçü aletleridir. Bu ölçü aletlerinde değer okumak dijital ölçü aletlerine göre zordur.
2.Dijital Ölçü Aletleri
Ölçülen değeri dijital bir ekranda/göstergede sayılarla gösteren ölçü aletleridir. Dijital ölçü aletleri analog ölçü aletlerine göre kullanımı daha kolaydır.
Gösterme Şekline Göre Ölçü Aletleri
Gösterme şekline göre ölçü aletleri, kullanıcıya ölçmüş olduğu büyüklüğü farklı şekillerde aktaran ölçü aletleridir. Gösterme şekline göre ölçü aletleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar; gösteren ölçü aletleri, kaydedici ölçü aletleri ve toplayıcı ölçü aletleridir.
1.Gösteren Ölçü Aletleri
Gösteren ölçü aletleri, ölçülen değeri o anda skalasından veya ekranından/göstergesinden gösterir, farklı bir ölçüme geçildiği zaman eski değeri kaybeder yeni değeri gösterirler.
2.Kaydedici Ölçü Aletleri
Kaydedici ölçü aletleri, isimden de anlaşılacağı üzere ölçülen değeri zamana bağlı olarak sahip olduğu belleğe kaydeder. Bu kaydedilen değerler bir kablo vasıtasıyla bilgisayara rahat bir şekilde aktarılabilir. Bu ölçü aletleri genelde büyük üretim tesisleri ve geniş sahalarda birçok veriyi kayıt altına almak ve enerjinin takibi için kullanılmaktadır.
3.Toplayıcı Ölçü Aletleri
Toplayıcı ölçü aletleri, ölçmüş olduğu elektriksel değeri zamana bağlı olarak toplayan ölçü aletleridir. Ve bu ölçü aletlerinin ekranında okunan değer, ölçüme başladığı andan itibaren ölçülen değerdir. Bunu en basit örnek evlerimizdeki elektrik sayaçlarıdır. Fatura döneminde kullanılmış olan elektrik miktarımız her gün kullanımın üzerine eklenerek kullanmış olduğumuz elektrik miktarı sayaçta belirir ve bu değeri okuyan görevli kullanım miktarımıza göre faturamızı keser.
Kullanım Yerlerine Göre Ölçü Aletleri
Kullanım yerlerine göre ölçü aletleri, pano tipi ve taşınabilir olarak ikiye ayrılır.
1.Pano Tipi Ölçü Aletleri
Pano tipi ölçü aletleri, genellikle fabrikalarda, sanayide ve atölyelerde, elektriksel büyüklüklerin sürekli kontrolü gereken yerlerde kullanılmaktadırlar.
2.Taşınabilir Ölçü Aletleri
Taşınabilir ölçü aletleri, genelde işletme, atölye ve laboratuvar gibi yerlerde pratik şekilde ölçüm yapmak amacıyla kullanılır. İsminden de anlaşılacağı üzere sabit bir yere monte edilmezler. Genelde kapalı bir kap içerisinde muhafaza edilirler.
Bu yazımızda Elektrik Ölçü Aletleri Nelerdir? Sembolleri, Görevleri ve Çeşitleri konusunu anlattık. Diğer yazılarımızda görüşmek dileğiyle.
